Late Roman building at the Čair-castrum site: Contribution to the study of the profane architecture of Viminacium

Prilikom iskopavanja zone zapadne kapije legijskog logora na Viminacijumu, 2018. godine je na prostorn odbrambenog rova istražen kasnoantički horizont sa više različitih celina. Tom prilikom otkriven je deo manje nekropole, sedam građevina i pet kružnih peći. Ove celine su podignute pretežno na prostoru odbrambenog rova, nakon njegovog zatrpavanja, a nalaze se severno i južno od komunikacije koja je vodila od zapadne kapije logora ka gradu. Jedna od istraženih građevina je predmet ovog rada, obeležena u dokumentaciji kao objekat 7. Objekat je lociran jugozapadno od kapije i južno od glavne komunikacije koja je vodila od logora ka gradu, na udaljenosti od oko 8 m od zapadnog bedema (extra muros). Ima nepravilnu pravougaonu, gotovo kvadratnu osnovu, čije spoljašnje dimenzije iznose 8,10/7,70 x 7,75/6,90 m. Zidovi nisu bili konstruktivno povezani već bočnim stranama naležu jedan na drugog, a njihova najviša očuvana visina iznosi 1,20 m. U izgradnji objekta korišćeni su različiti materijali - fragmenti opeka, tegula i imbreksa, kamena škriljca i blokova od krečnjaka, sporadično i crvenke, a uočena je i upotreba spolija; kao vezivni materijal korišćeni su krečni malter i glina. Na zidovima su uočene prepravke, a u unutrašnjosti i jedan manji pregradni zid, koji predstavlja kasniju dogradnju. Objekat je datovan u IV vek, pre svega na osnovu novca. Pokretni nalazi ukazuju na svakodnevne i ekonomske aktivnosti, izuzev nekoliko primeraka oružja. U širem kontekstu i u odnosu na ostale građevine otkrivene u istoj zoni, objekat 7 se može protumačiti kao ekonomski objekat koji je bio deo nekog većeg zanatskog kompleksa.A late Roman horizon comprised of multiple units was investigated in the area of a defensive ditch during the excavations of the western gate zone of Viminacium S legionary camp in 2018. The subject of this paper, marked as building 7 in the internal documentation, was among them. Building 7 was located to the southwest of the gate, and it is oriented parallel to the western rampart of the camp. It was built after the filling of the defensive ditch, over the layers of its filling, using different techniques and materials. According (mostly) to coins, the building is dated to the fourth century. Small finds in the building point to everyday and economic activities, except for several finds of weaponry. In a broader context and in relation to other structures discovered in the extramuros zone of the western rampart, building 7 can be interpreted as an economic structure that was part of a larger craftsmanship complex

Impact of Traffic Flow on the Visibility of Road Markings

Oznake na kolniku predstavljaju dio cjelokupne prometne signalizacije, te se ne mogu nadomjestiti drugim znakovima ili propisima. Imaju jednu od najznačajnijih uloga u sigurnom vođenju vozača do njihovih ciljeva, te trebaju biti izrađene i postavljene na kolnik u skladu s propisima. U diplomskom radu detaljno su opisani materijali za izradu, te metode ispitivanja dnevne i noćne vidljivosti oznaka na kolniku. Jedno od najvažnijih mjerila kvalitete oznaka na kolniku su njihova retroreflektivna svojstva. Cilj diplomskog rada je analizirati utjecaj prometnog toka na pad retrorefleksije oznaka na kolniku. Za tu svrhu korišteni su podaci ispitivanja retrorefleksije oznaka na kolniku koje je Zavod za prometnu signalizaciju Fakulteta prometnih znanosti provodio kroz nekoliko godina.Road markings are part of the overall traffic signals, and can not be replaced by other markings or regulations. They have one of the most important role in the safe conduct of drivers to reach their goals, and need to be made and placed on the roadway in accordance with the regulations. In the thesis are in detail described making materials and methods for testing daily and nightly visibility of road markings. One of the most important measures of quality road markings are their retro reflective properties. The aim of thesis is to analyze the impact of traffic flow on the decline of retroreflection of road markings. For this purpose is used data of the tests of retroreflection of the road markings conducted by the Department of traffic signs of the Faculty of Traffic Sciences during few years

Impact of Traffic Flow on the Visibility of Road Markings

Oznake na kolniku predstavljaju dio cjelokupne prometne signalizacije, te se ne mogu nadomjestiti drugim znakovima ili propisima. Imaju jednu od najznačajnijih uloga u sigurnom vođenju vozača do njihovih ciljeva, te trebaju biti izrađene i postavljene na kolnik u skladu s propisima. U diplomskom radu detaljno su opisani materijali za izradu, te metode ispitivanja dnevne i noćne vidljivosti oznaka na kolniku. Jedno od najvažnijih mjerila kvalitete oznaka na kolniku su njihova retroreflektivna svojstva. Cilj diplomskog rada je analizirati utjecaj prometnog toka na pad retrorefleksije oznaka na kolniku. Za tu svrhu korišteni su podaci ispitivanja retrorefleksije oznaka na kolniku koje je Zavod za prometnu signalizaciju Fakulteta prometnih znanosti provodio kroz nekoliko godina.Road markings are part of the overall traffic signals, and can not be replaced by other markings or regulations. They have one of the most important role in the safe conduct of drivers to reach their goals, and need to be made and placed on the roadway in accordance with the regulations. In the thesis are in detail described making materials and methods for testing daily and nightly visibility of road markings. One of the most important measures of quality road markings are their retro reflective properties. The aim of thesis is to analyze the impact of traffic flow on the decline of retroreflection of road markings. For this purpose is used data of the tests of retroreflection of the road markings conducted by the Department of traffic signs of the Faculty of Traffic Sciences during few years

Impact of Traffic Flow on the Visibility of Road Markings

Oznake na kolniku predstavljaju dio cjelokupne prometne signalizacije, te se ne mogu nadomjestiti drugim znakovima ili propisima. Imaju jednu od najznačajnijih uloga u sigurnom vođenju vozača do njihovih ciljeva, te trebaju biti izrađene i postavljene na kolnik u skladu s propisima. U diplomskom radu detaljno su opisani materijali za izradu, te metode ispitivanja dnevne i noćne vidljivosti oznaka na kolniku. Jedno od najvažnijih mjerila kvalitete oznaka na kolniku su njihova retroreflektivna svojstva. Cilj diplomskog rada je analizirati utjecaj prometnog toka na pad retrorefleksije oznaka na kolniku. Za tu svrhu korišteni su podaci ispitivanja retrorefleksije oznaka na kolniku koje je Zavod za prometnu signalizaciju Fakulteta prometnih znanosti provodio kroz nekoliko godina.Road markings are part of the overall traffic signals, and can not be replaced by other markings or regulations. They have one of the most important role in the safe conduct of drivers to reach their goals, and need to be made and placed on the roadway in accordance with the regulations. In the thesis are in detail described making materials and methods for testing daily and nightly visibility of road markings. One of the most important measures of quality road markings are their retro reflective properties. The aim of thesis is to analyze the impact of traffic flow on the decline of retroreflection of road markings. For this purpose is used data of the tests of retroreflection of the road markings conducted by the Department of traffic signs of the Faculty of Traffic Sciences during few years

Life in the Viminacium area from the 5th to the 12th century

Током више векова Виминацијум је представљао једно од најважнијих војних упо- ришта на Дунаву у коме је била стационирана легија VII Claudia. У IV веку сталну опасност пограничних области представљају варвар- ска племена која врше честе упаде на тери- торију Царства. Велики пораз римске војске код Хадријанопоља 378. године1 омогућио је нове продоре и насељавање германских на- рода јужно од Дунава. Одговор Царства на новонасталу ситуацију био је покушај јачања одбране границе на Дунаву насељавањем вар- вара као најамника – федерата. На некропола- ма Виминацијума пронађено је свега неколи- ко гробова с краја 4. и прве половине 5. века, који сведоче о новонасталим приликама.Over several centuries, Viminacium represented one of the most important military strongholds on the Danube, in which the legion VII Claudia was stationed. In the 4th century, barbaric tribes frequently raiding the territory of the Empire, represented a permanent threat. The great defeat of the Roman army in 378 by Hadrianopolis made new raids possible,1 but also the settling of Germanic peoples on the territory to the south of the Danube. The response by the Empire to this newly established situation was to strengthen the defence along the Danube by recruiting barbarians settled in the Empire as mercenaries – foederates. In the Viminacium cemeteries, only a few graves from the end of the 4th and the first half of the 5th century have been discovered, giving testimony to the new circumstances

A review of several graves between the city and the military camp

During exploration of the area east of the amphitheatre, four brick built graves were discovered.One structure with a saddle roof stands out among them. An adult female with an articially deformed skull was buried there. The graves are located between the amphitheatre and the military camp anddated to the Late Antiquity perio

Arheološka istraživanja prostora zapadno od viminacijumskog amfiteatra u 2017. godini

Sistematska istraživanja amfiteatra, započeta krajem 2007. godine, izvođena su u kontinuitetu do sredine jula 2017. godine. Iskopavanja su vršena u okviru kvadratne mreže orijentisane severoistok–jugozapad, sa stranicama kvadrata dužine 10 m. Otkriven je najveći deo amfiteatra, dok je severozapadni deo tribina ostavljen za buduća istraživanja i primenu novih metodologija. Pored samog objekta, istražena je i površina oko amfiteatra, u okviru koje su otkriveni delovi severnog i istočnog gradskog bedema, istočna kapija grada sa dvema pravougaonim kulama, kao i ulica koja je vodila od kapije prema gradu. Uz istočni bedem istražen je i odbrambeni rov, a istočno od njega dva objekta sa apsidama (sl. 1).2 Iskopavanja na prostoru zapadno od amfiteatra započeta su 2016. godine, sa namerom da se otkrije prilaz zapadnom ulazu u objekat. U okviru kvadratne mreže (kvadrati A–B/3-7) otkriveno je nekoliko objekata, koji pripadaju različitim periodima, od kraja 1. do početka 5. veka (Nikolić et al. 2018). Cilj iskopavanja u 2017. godini bio je da se objekti istraže u potpunosti, zbog čega je bilo neophodno da se postojeći iskop proširi ka zapadu, prostoru koji nije obuhvaćen kvadratnom mrežom. Proširenje trapezaste osnove otvoreno je uz zapadne profile kvadrata A/5-7 (sl. 1)

Arheološka istraživanja prostora zapadno od viminacijumskog amfiteatra u 2016. godini

Sistematska arheološka istraživanja prostora viminacijumskog amfiteatra započeta su krajem 2007. godine. Iskopavanja se vrše u okviru kvadratne mreže (dimenzije kvadrata iznose 10 m x 10 m) orijentacije severoistokjugozapad. U toku devet godina istraživanja otkriven je veći deo amfitetra: arena sa ogradnim zidom, prostorije uz zid arene, istočni i zapadni ulazi u objekat, kao i veći deo tribina. Na površinama oko samog amfiteatra, istočno i jugoistočno, otkriven je istočni bedem grada i kapija flankirana dvema pravougaonim kulama, kao i ulica koja je od kapije vodila ka zapadu. Istražen je i odbrambeni rov istočno od bedema, kao i dva objekta sa apsidama. Uz severni deo tribina, otkriven je manji deo gradskog bedema. Dosadašnjim istraživanjima je utvrđeno da je amfiteatar bio izgrađen početkom 2. veka i da je bio korišćen je do prve polovine 4. veka. Nakon prestanka njegove funkcije, u kasnoantičkom periodu je na prostoru ovog objekta formirana nekropola, u okviru koje je istraženo preko 60 skeletno sahranjenih pokojnika, među kojima je veliki broj dečjih grobova

Legijski logor u Viminacijumu: arheološka istraživanja u zoni zapadnog bedema u 2018. godini

Arheološka istraživanja vojnog logora u Viminacijumu započeta su krajem 19. veka,1 a zatim su u manjem obimu obnovljena tek nakon više decenija - početkom osamdesetih godina prošlog veka.2 Radovi su nastavljeni 2002. godine, kada je otkrivena severna kapija logora (porta praetoriae), sa istočnom i zapadnom kulom, prolazom sa dve paralelne ulice i kanalom ispod njih.3 Iste godine započeta je i geofizička prospekcija prostora na kome se nalazio logor. Od janura 2016. godine zaštitna iskopavanja legijskog logora vrše se u kontinuitetu4 i izvode se na prostoru koji se nalazi u severozapadnom delu utvrđenja (sl. 1)5. Delimično su istražene zapadna i severna kapija, sa pravougaonim kulama većih dimenzija, prolazima i odvodnim kanalima. Pored kapija, istražena je i severozapadna ugaona kula, a otkriveno je i delom istraženo deset bočnih kula, od kojih se četiri nalaze na severnom bedemu, ispraćenom u dužini od 164 m, a šest na zapadnom bedemu, koji je istražen u dužini od oko 200 m. Kule se nalaze na unutrašnjoj strani bedema, neznatno su isturene iz njegove ravni i osim ugaone, koja je trapezaste osnove, ostale su približno kvadratne osnove. Dosadašnjim istraživanjima utvrđene su dve osnovne faze izgradnje logora. U starijoj fazi, koja se datuje u poslednje decenije 1. veka, logor je građen od crvenke,6 dok je u mlađoj – datovanoj u period 2. veka, zidan od lomljenog škriljca i krečnjačkih kvadera. Bedem koji pripada mlađoj fazi pruža se uz spoljno lice bedema od crvenke. Bedem od crvenke je bio inkorporiran u bedem mlađe faze, a njegova širina u nadzemnom delu iznosila je 2,10 m. Zidovi mlađih kula su, uglavnom, podignuti na mestima onih iz starije faze ili oko njih, osim kula južno od zapadne kapije, gde je mlađa kula izgrađena južno od starije. U zonama bedema je istraženo više celina, uključujući i odbrambeni rov, koji je otkriven duž zapadnog bedema, dok su ispred severnog bedema konstatovani samo njegovi manji segmenti

Istraživanja na lokalitetu Čair – castrum (Viminacijum) 2016. godine

Istraživanja vojnog logora Viminacijuma započeta su krajem 19. i početkom 20. veka.2 Manja sondažna iskopavanja na tom prostoru vršena su početkom osamdesetih godina, da bi radovi u znatno većem obimu bili nastavljeni 2002. i 2003. godine, kada je na površini od skoro 500 m2 većim delom istražena severna kapija logora. Otkrivene su istočna i zapadna kula, prolaz sa dve paralelne ulice sa popločanjem od kamenih ploča, kao i kanalizacija između ulica.3 Iskopavanja na lokalitetu Čair tokom 2016. godine vršena su zbog izmeštanja postojećih i postavljanja novih savremenih instalacija.4 Istraživana je površina koja se prostire na 45 m istočno od istočne kapije grada i na oko 65 m jugoistočno od amfiteatra. Zbog instalacija i guste vegetacije, na prostoru planiranom za istraživanja nisu bila moguća geofizička snimanja. Arheološka iskopavanja su vršena sistemom sondi, koje su obeležene arapskim brojevima. U zavisnosti od položaja instalacija, sonde su postavljene u pravcu severoistok-jugozapad, odnosno severozapad- jugoistok, i različitih su dimenzija. Otvoreno je 10 sondi, u okviru kojih je u potpunosti ili delimično istražena površina od preko 1500 m2. Na istraženom prostoru otkriveno je nekoliko arheoloških celina, koje uglavnom predstavljaju delove vojnog logora